Vertel es, de 111-e editie!

Vertel es is al tweeëneenhalf jaar het leukste online taalcafé voor hoogopgeleide nieuwkomers, ofwel statushouders, of mensen met een vluchtelingenachtergrond. Dat wil ik graag vieren en onder de aandacht brengen: ik denk en hoop dat dit meer Nederlanders kan aansporen om ook een Vertel es te organiseren, die werkelijk bijdraagt aan diversiteit, inclusie en verbinding.

Waarom en hoe Vertel es begon

Sinds het begin van de coronatijd, april 2020, vindt dit taalcafé elke week van 11 tot 13 uur online plaats. Het is gratis toegankelijk; het is laagdrempelig en gezellig, je hoeft géén huiswerk te maken, je hoeft niet per se elke week mee te doen en als je wat later ‘binnenkomt’, ben je ook nog steeds welkom. We praten over relevante en mooie thema’s en er komt geen grammaticaboek aan te pas. Fouten maken mag, want daar leer je het juist van. Je mag zelf een onderwerp inbrengen waarover je het wilt hebben.

Omdat tijdens de start van de coronaperiode ook deze groep vluchtelingen alleen thuiszat - zij raakten vaak hun baan kwijt en de taalscholen moesten sluiten -, ben ik begonnen met dit wekelijkse taalcafé: een manier om toch Nederlands te blijven oefenen en spreken, om toch in contact te blijven met ‘echte mensen’ i.p.v. computerprogramma’s, én om nieuwe mensen te leren kennen.

Het bleek te voorzien in een enorme behoefte. En nog steeds! Inmiddels heb ik ongemerkt meer dan 100 ‘Vertellessen’ gegeven. Graag vier ik de 111-e editie, op vrijdag 2 december 2022!

Wat is Vertel es?

In Vertel es nodig ik mensen op een ontspannen en vaak grappige manier uit om de Nederlandse spreekvaardigheid te oefenen.. We praten over grote/relevante thema’s en betrekken daarin verschillen en overeenkomsten in culturen. We hebben het bijvoorbeeld over vriendschap, geluk, opvoeding, de rechtsstaat en waterbeheer in Nederland. Een paar weken geleden ging het over vertalen. Naast het oefenen van het Nederlands, waarin fouten maken natuurlijk mag, is het heel verbindend om zoveel kleine en grote verhalen met elkaar te delen. We leren er allemaal veel van. Ook biedt het deelnemers de kans om hun netwerk te vergroten.

Geen tijd

Het oefenen van spreekvaardigheid krijgt in de verplichte inburgering en in de staatsexamens Nederlands veel te weinig aandacht. De lessen gaan ‘op’ aan grammatica, spelling, schrijfoefeningen, online luistertoetsen, etc. De examendruk is hoog en voor spreken in de les is nagenoeg geen tijd!

Meer dan les

Over de naam: Vertel es nodigt uit tot vertellen, dat is het idee. Het gaat niet om de fouten, maar om de inhoud van de verhalen, het contact, Je hoort - met een beetje fantasie - mijn naam erin (ze noemen me toch meestal ‘Elles’ -;) én het woordje ‘les’ is erin verstopt; het is veel meer en leuker dan les. Ook is het een meteen een mooi voorbeeld van spreektaal: Vertel es, Kom es, Kijk es, Geef es, enz.

Native speakers & experts

Ik nodig regelmatig experts uit op een bepaald gebied. Bijvoorbeeld een emeritus hoogleraar jeugdpsychologie, die vertelt over opvoeding of een advocaat die vertelt over de rechtsstaat. De experts doen dat - net als ik - zonder ervoor betaald te worden en juist dát is de sleutel naar het succes van Vertel es. Zij vinden het altijd een bijzondere ervaring en meestal hebben zij nog geen Syriër, Jemeniet, Turk, Libiër of Cubaan in hun netwerk. Voor hen is dat óók interessant!

Ook als er geen expert meedoet, heb ik naast mezelf nog één of twee Nederlanders erbij: daardoor heb ik minder de rol van ‘docent’; ik voel me meer de gespreksleider. Ook is het fijn voor mij om gecorrigeerd en aangevuld te worden door een andere native speaker.

Interesse in elkaar

Het feit dat ik er niet aan verdien en anderen ook niet, maakt ons nog geen vrijwilligers. Dit woord, waar ik sowieso een hekel aan gekregen heb, dekt hier de lading niet. Wel blijkt het een belangrijk onderdeel van het succes te zijn: we zijn geïnteresseerd in elkaar en het is gelijkwaardig.

Langdurig meedoen

De nieuwkomers doen gemiddeld tussen de 5 en 12 maanden mee. Als mensen stoppen, is dat meestal omdat ze een baan gevonden hebben. Maar… het contact blijft. Ze zeggen expliciet niet uit de whatsappgroep te willen, omdat er veel leuks en informatiefs in gedeeld wordt. Ook is opvallend dat sommigen soms na een paar maanden weer af en toe aanhaken, als de mogelijkheid er is. Veelzeggend!

Wat ik na 2,5 jaar zie en terugkrijg van deelnemers is dat zij grote stappen maken, ook aangespoord door Vertel es. Ze genieten van het contact op vrijdagochtend en van de regelmatigheid ervan en dat alles mag en niets hoeft. Ze dúrven er Nederlands te praten en fouten te maken. Ze komen erachter dat ze het heel goed doen, het geeft vertrouwen. Ze breiden hun netwerk uit. Ze hebben veel aan de inhoud, de ideeën die ze krijgen én ze hebben veel aan elkaar. Ze voelen zich daardoor positiever en minder eenzaam.

Omdat in Vertel es heel persoonlijke verhalen worden verteld - vaak hele grappige en soms ook hele verdrietige - krijg je het gevoel dat je elkaar al langer kent. Daardoor is als vanzelf ook de behoefte ontstaan elkaar live te ontmoeten.

Samen wandelen

Uit Vertel es is daarom een wandelgroep voortgekomen: om de zoveel weken gaan we lopen in Amsterdam, steeds een nieuw te ontdekken stuk. Er wandelen ook ‘experts' mee en andere ’Nederlanders’: iedereen vindt het leuk om elkaar te ontmoeten en laagdrempelig met elkaar te lopen en af te sluiten met een drankje. Uit het samen wandelen groeien ook weer nieuwe verbanden en activiteiten. De laatste keer - eind augustus - was er een wandeling en aansluitend een bbq, waaraan 31 mensen hebben deelgenomen. Ze kwamen zelfs ervoor uit Nieuwegein, Borne en Lunteren…

Zo heeft Vertel es na 2,5 jaar en ruim 100 sessies een mooi staartje gekregen, waar ik heel trots op ben!

Hieronder een voorbeeld van een presentatie die ik gebruik tijdens de online Vertel es, waaraan ik achteraf de aantekeningen toevoeg:

Ik bereid Vertel es voor en ook de terugkoppeling neem ik serieus, door de presentaties en aantekeningen na afloop van de les te delen, zodat ze het geleerde nog eens over kunnen lezen. (Zie de link hieronder, van de Vertel es van 14 oktober jl.) Maar tijdens de Vertel es ben ik zelf ook deelnemer. Ik ben geen instantie, ik word niet gesponsord door de gemeente, ik ben geen stichting en geen taalschool. Daardoor ervaren de deelnemers het ook als echt contact met elkaar.

Anderen inspireren door het succes te delen

Ik ben op zoek naar ‘Nederlanders’ die wekelijks een online Vertel es zouden willen geven in hun eigen buurt. In januari geef ik een korte training (natuurlijk ook online) waarin je leert hoe je dat aanpakt, welke thema’s werken en welke afwegingen ik heb gemaakt en waarom, zodat ik Vertel es kan uitrollen.

Je hoeft geen docent Nederlands te zijn om dit te kunnen faciliteren. Zelf ben ik bijvoorbeeld opgeleid en werkzaam als muziekdocent. Ik geef wel al jaren Nederlands aan anderstaligen. Muziek en taal hebben veel van elkaar. Juist de auditieve kant van taal heeft mijn interesse. Ik richt ik me graag op inventieve manieren om mensen te laten spreken en de spreekvaardigheid te verbeteren. Daar ligt de behoefte van nieuwkomers: zij willen zich zo snel mogelijk thuisvoelen, passend werk vinden en mensen leren kennen.

De behoefte aan Nederlands spreken, contact en netwerken bij nieuwkomers is enorm! En het is zo ontzettend leuk om te doen; het is voor mij al 2,5 jaar een hoogtepunt in mijn werkweek!

Hou je van de Nederlandse gesproken taal, ben je muzikant, filosoof, leraar, luisteraar, podcastmakers of anderszins geïnteresseerd in taal en wil je nieuwkomers ontmoeten in je eigen omgeving? Meer informatie over Vertel es en/of jezelf opgeven: klik hier.